علي اصغر جعفرزاده: 23 درصد از خاک ایران، اراضی قابل کشت است/ تغییر کاربری عامل اصلی نابودی اراضی کشاورزی

پایگاه خبری DA1news: عضو هيات علمي دانشکده کشاورزي و استاد گروه خاک شناسي دانشگاه تبريز گفت: در ايران سالانه ۱۰ هزار هکتار از اراضي حاصلخيز کشاورزي نزديک شهرها و روستاهاي بزرگ به دليل تغيير کاربري از بين مي رود.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی به نقل از روابط عمومي سازمان جهاد کشاورزي استانآذربایجان شرقی، علي اصغر جعفرزاده در همايش روز جهاني خاک در دانشکده کشاورزي دانشگاه تبريز با بيان اينکه اهميت آب و خاک چنان است که در آيات قرآني به آن ها اشاره شده است، گفت: خلقت انسان از خاک بوده و در ۱۲ آيه قرآن واژه «طين» (گل)، در ۲۰ مورد کلمه «تراب» (خاک) و بيش از ۴۶ بار واژه «ارض» مطرح شده است و اين نشانگر اهميت خيلي زياد خاک است.
وي با تاکيد بر اينکه حفظ خاک وظيفه همه است، افزود: کشور ما در نوار بياباني قرار گرفته و ميانگين بارش سالانه حدود ۲۵۰ ميلي متر است و ميانگين بارش در حوضه آبريز درياچه اروميه وضعيت وخيم تري دارد.
وي با بيان اينکه حدود ۸۵ درصد از کشور ما در منطقه خشک و نيمه خشک قرار دارد، اظهار کرد: از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۴۰۱ با کاهش سطح اکولوژيک درياچه اروميه، وضعيت خاک و اراضي کشاورزي اين حوضه حالت نامناسبي به خود گرفته است.
استاد گروه خاک شناسي دانشگاه تبريز با اشاره به اينکه عواملي مختلفي در تخريب خاک دخيل هستند، گفت: املاح، شيب زياد، آلودگي، بيابان زايي و فرسايش خاک از عوامل مهم نابودي خاک به شمار مي روند.
جعفرزاده، ادامه داد: از وسعت حدود ۱۶۵ ميليون هکتاري کشور، ۸۹.۱ ميليون هکتار فاقد خاک است و تنها ۷۵.۹ ميليون هکتار خاک دارد که از اين ميزان نيز ۱۸.۵ ميليون هکتار اراضي کشاورزي قابل کشت است.
وي با اشاره به اينکه براساس آمار سازمان خواربار جهاني، ايران ۳۶ سال از ميانگين دنيا در تخريب و از بين بردن خاک جلوتر است، يادآور شد: ميانگين سرانه اراضي قابل کشت در ايران بين ۲ دهم تا ۱۵ صدم هکتار براي هر نفر است که با افزيش جمعيت و کاهش روزمره اراضي کشاورزي قابل کشت، اين ميزان در سال ۱۴۰۴ به ۱۴ صدم هکتار خواهد رسيد.
استاد گروه خاک شناسي دانشگاه تبريز گفت: قلمرو بيابان ها در ايران رو به افزايش است و در تقسيم بندي اکوسيستمي، ۴۳.۷ ميليون هکتار اکوسيستم بياباني در کشور وجود دارد و بيابان زايي در کشور ما بيش از ۲ برابر ميانگين جهاني روي مي دهد.
جعفرزاده، با اشاره به مشکل فرسايش خاک و فرونشست زمين در کشور، افزود: بيش از ۲۰ ميليون هکتار از اراضي کشور در ۲۲ استان تحت فرسايش است و طي ۴۹ سال اخير در هر دهه ۶۵ ميلي متر از اراضي کشور به سمت بياباني شدن پيش رفته است.
وي با بيان اينکه استفاده بيش از حد از سموم و کودهاي شيميايي، آنتي بيوتيک ها، هورمون ها و فاضلاب و پساب هاي کارخانه ها از عوامل نابودي خاک به شمار مي رود، يادآور شد: ۴۸ هزار تن در روز پسماند عادي، ۱۷۰ ميليون تن در سال پسماند کشاورزي، هشت هزار تن در روز پسماند صنعتي و ۴۰۰ تن در روز پسماند عفوني توليد مي شود.
جعفرزاده، تغيير کاربري اراضي کشاورزي را از ديگر عوامل نابودي خاک دانست و ادامه داد: در ايران سالانه ۱۰ هزار هکتار از اراضي حاصلخيز کشاورزي نزديک شهرها و روستاهاي بزرگ به دليل تغيير کاربري از بين مي رود.