فرسایش خندقی تهدیدی برای کیفیت آب و مزارع

پایگاه خبری DA1news: عضو باشگاه ۲ درصدی پژوهشگران برتر جهان گفت: فرسایش خاک که در شهرستان‌های مختلف آذربایجان‌غربی وجود دارد، یکی از چالش‌های مهم و اساسی حوزه طبیعی در استان به شمار می رود که باید برای مقابله با آن برنامه ریزی کرد.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی به نقل از روابط عمومی سازمان تات به نقل ازخبرنگار ایرنا، بهرام چوبین، عضو هیات علمی و محقق مرکز تحقیقات، آموزش و منابع طبیعی کشاورزی آذربایجان غربی که تاکنون ۵۴ مقاله ارائه کرده‌ و ۴۶ درصد این مقالات در مجلات برتر دنیا منتشر شده، برای سومین سال متوالی در فهرست ۲ درصدی پژوهشگران برتر جهان قرار گرفت.
مقالاتی چون بهبود پدافند غیرعامل و مدیریت بحران با شناسایی مناطق مستعد سیل گیری در استان کردستان به وسیله سنجش از دور و مدل های یادگیری ماشینی، مدل‌سازی فرونشست دشت ارومیه با استفاده از الگوریتم‌های تداخل‌سنجی تفاضلی راداری و یادگیری ماشین، مدل‌سازی و شناسایی پهنه‌های ریسک سیلاب مبتنی بر روش‌های یادگیری ماشین در حوزه آبخیز سیمینه – زرینه‌رود استان آذربایجان غربی و شناسایی و مدل‌سازی مناطق مستعد تولید گرد و غبار مبتنی بر داده‌های سنجش از دوری و مدل‌های یادگیری ماشین از جمله مقالاتی است که از این محقق منتشر شده ‌است.
این موضوع بهانه‌ای شد تا با وی در زمینه اهمیت آبخیزداری در آذربایجان غربی و نقش آن در پیشگیری از فرسایش خاک گفت و گویی انجام دهیم که در ادامه این خبر مطلب ارائه شده ‌است.
بهرام چوبین درباره چالش‌های آبخیزداری آذربایجان غربی گفت: فرسایش خاک و سیلاب‌ها مهمترین موضوعات مهم استان در این حوزه است که باید بررسی بیشتر در این خصوص صورت گیرد.
وی اظهار کرد: در مناطق شمالی آذربایجان غربی شاهد فرسایش‌های خندقی هستیم که در کنار فرسایش مستمر و عادی زمین مشاهده می‌شود.
وی اضافه کرد: در خود شهرستان ارومیه لغزش و رانش از مهمترین تهدیداتی است که چندین روستای این منطقه را تهدید می کند و نیازمند توجه به این موضوع هستیم.
محقق مرکز تحقیقات، آموزش و منابع طبیعی کشاورزی آذربایجان غربی بیان کرد: فرونشست زمین در دشت های خوی و سلماس و مشکلات ناشی از گرد و غبار حاصل از خشک شدن دریاچه ارومیه نیز از مسائلی است که در استان با آن مواجه هستیم.
چوبین با اشاره به اینکه چالدران در شمال آذربایجان غربی کانون فرسایش های خندقی است، اظهار کرد: در سلماس نیز در اطراف روستای چوپانلو این نوع فرسایش را شاهد هستیم.
محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی آذربایجان غربی اضافه کرد: زمین لغزش در شهرستان خوی و سردشت موضوعی است که نمی توان نادیده گرفت و در این حوضه آبخیز، بالاست.
وی با بیان اینکه زمین لغزش در زمینهای بالادست شهرچایی ارومیه قابل توجه است، ادامه داد: فرونشست زمین در شهرستان های ارومیه، خوی و سلماس طبق تحقیقات انجام شده چشمگیر است.
این عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه گفت: فرسایش خندقی که علت اصلی آن از بین رفتن پوشش گیاهی در اثر چرای دام و تغییرات در کاربری اراضی است، تهدیدی برای مزارع کشاورزی و کیفیت آب محسوب می‌شود.
چوبین اظهار کرد: در این زمینه بارها اقدامات پیشگیرانه توسط همکاران جهاد کشاورزی انجام شده‌ ولی تاثیر چندانی نداشته است چرا که دامداران همکاری بسیار کمی در صیانت از مراتع دارند.
وی بر این باور است که با شیوه های مختلف می‌توان کشت هایی متناسب با منطقه و اقلیم آن کاشت و گیاهانی را نامزد کشت کرد که در برابر فرسایش خاک قدرت کنترل کنندگی داشته باشند.
این محقق با بیان اینکه فرسایش خاک در ایران، پنج برابر آمار جهانی است، اضافه کرد: انحراف آب های جاری شده روشی است تا بتوان از فرسایش های خندقی در استان کاست.
وی با اشار ه به افزایش سطوح زیر کشت کشاورزی، رعایت نکردن الگوی کشت که بیشتر به آب زیرزمینی لطمه می‌زند، اضافه کرد: کاهش آب زیرزمینی باعث خشک شدن زمین و نفوذ پذیری کمتر و حتی ایجاد فرونشست‌ و به تبع آن ترک‌ها و شکاف ها در سطح زمین موجب ایجاد و تشدید فرسایش خندقی در دشت‌ها می‌شود.
وی معتقد است که یک سری اتفاق‌ها در سطح حوضه‌های آبخیز رخ می دهد که موجب فرسایش می‌شوند اما تمام این عوامل مدیریت پذیر هستند و با اقدامات آبخیزداری که قابل انجام است، می‌توان میزان فرسایش و رسوب را کاهش داد.
سالانه در آذربایجان غربی شاهد ۱۵ تن در هکتار فرسایش خاک هستیم که این آمار نشان می دهد که باید توجه بیشتری به این بخش داشت.
میانگین فرسایش خاک در کشور ۱۶.۵ تن در هکتار است.