اهمیت دمای ناحیه ریشه در گیاهان
پایگاه خبری Da1news: هنگامیکه به دما در زمینه یک محیط رشد فکر میکنید، میتوانید به دمای هوای اطراف گیاهان یا به دمای محلول غذایی یا آب آبیاری اشاره کنید که بر دمای منطقه ریشه تأثیر میگذارد.
درحالیکه دمای هوا مهم است، در این مقاله، ما بر دمای ناحیه ریشه و تأثیر آن بر جذب مواد مغذی و سلامت کلی گیاه تمرکز خواهیم کرد به این دلیل که سیستم ریشه گیاهان شما محل دو فرآیند ضروری جذب آب و مواد مغذی است. برای اینکه هر یک از این فرآیندها بهطور مؤثر اتفاق بیفتد، داشتن دمای مناسب ناحیه ریشه، بسیار مهم است.
نقش دمای ناحیه ریشه در جذب عناصر غذایی
بهطور خلاصه، دمای ناحیه ریشه روی سرعتی که گیاهان شما قادر به جذب مواد مغذی هستند تأثیر میگذارد. اگر اجازه دهید دمای ناحیه ریشه گیاه کنترل نشده باقی بماند، این میتواند اثرات مخربی بر عملکرد کلی محصول شما داشته باشد.
جذب مواد مغذی عمدتاً توسط فرآیندهای شیمیایی انجام میشود که در ریشه گیاهان اتفاق میافتد. اثربخشی این فرآیندها با دمایی که ریشهها در معرض آن قرار دارند تعیین میشود. هنگامیکه دمای ناحیه ریشه شما از محدوده بهینه خود خارج شود، گیاه قادر نخواهد بود سطوح بهینه مواد غذایی و آب را جذب و به شاخ و برگها ارائه دهد.
در حالت ایدهآل، باید هدفتان این باشد که دمای محلول غذایی یا آب آبیاری خود را در حدود ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتیگراد (۶۵ تا ۷۲ درجه فارنهایت) نگه دارید تا از جذب بهینه مواد مغذی و آب اطمینان حاصل کنید.
دمای ناحیه ریشه گیاهان علاوه بر تأثیر بر جذب مواد غذایی، بر دسترسی و حلالیت اکسیژن نیز تأثیر میگذارد. اگر آب آبیاری خیلی گرم باشد ممکن است خطر کمبود اکسیژن در ناحیه ریشه را داشته باشید زیرا آب گرم نمیتواند به اندازه آب با دمای پایینتر اکسیژن محلول را در خود نگه دارد. از سوی دیگر، اگر آب آبیاری خیلی سرد باشد، این میتواند به ریشههای گیاه شما شوک وارد کند، سرعت متابولیسم گیاه را کاهش دهد و رشد گیاه را متوقف کند.
همانطور که در مورد پارامترهای pH و EC مشاهده کردیم، هر نوع گیاه دارای یک محدوده دمایی ترجیحی منطقه ریشه است، بنابراین توصیه میشود این مورد را برای گیاهانی که در حال پرورش آنها هستید بررسی کنید.
بهطورکلی، توانایی حفظ دمای ناحیه ریشه به تعدادی از عوامل بستگی دارد: آبوهوای محلی، محیط رشد انتخابی، دمای منطقه رشد (چراغهای LED میتوانند گرمای اضافی ایجاد کنند) و موارد دیگر.
در حقیقت تنظیم دمای ناحیه ریشه میتواند طیف گستردهای از فواید را به همراه داشته باشد: میتواند جذب آب و مواد مغذی را بهینه کند، اثرات دمای هوای کمتر از حد مطلوب را متعادل کند و رشد مداوم برگ و میوه را ارتقا دهد.
اثرات دمای نادرست ناحیه ریشه
اگر گیاهان خود را در خاک پرورش میدهید دمای ناحیه ریشه گیاه نوسانات کمتری خواهد داشت، زیرا خاک، بهویژه انواع خاکهای متراکم، بهعنوان یک بافر مؤثر دما عمل میکنند. در کشت هیدروپونیک، ناحیه ریشه در برابر نوسانات دما آسیبپذیرتر است. بااینحال، صرفنظر از اینکه از کدام روش کشت استفاده میکنید، مهم است که دمای ناحیه ریشه گیاه را کنترل کنید و بدانید که در صورت مشاهده هرگونه مشکل، چگونه آن را تنظیم کنید.
در نهایت، اگر دمای ناحیه ریشه گیاه شما در یک دوره زمانی ثابت خیلی گرم یا خیلی سرد شود، این میتواند منجر به خواب گیاهان شود، زیرا ریشههای گیاه نمیتوانند عملکرد طبیعی خود را انجام دهند. این امر به شدت بر رشد طبیعی گیاه و همچنین عملکرد محصول تأثیر میگذارد. به همین ترتیب، اگر محلول غذایی یا آب آبیاری خیلی گرم یا خیلی سرد استفاده کنید، این تغییر بزرگ و ناگهانی دما میتواند ریشههای گیاه شما را در شوک قرار دهد.
جدا از این اثرات متداول که در بالا توضیح داده شد، در اینجا برخی از اثرات دیگر وجود دارد که هنگامیکه دمای ناحیه ریشه گیاهان خیلی گرم میشود، میتوانید انتظار داشته باشید:
یک منطقه ریشه گرمتر منجر به افزایش واکنشهای متابولیک، ازجمله افزایش جذب مواد مغذی میشود. این میتواند علائم سمیت مواد مغذی، ازجمله تغییر رنگ برگ، ضخیم شدن یا نکروز ریشهها و تغییر در اندازه و مقدار برگ در گیاهان شما را ایجاد کند.
داشتن ناحیه ریشه گرمتر نیز احتمالاً منجر به افزایش عوامل بیماریزا مانند عفونتها یا بیماریها میشود. در هیدروپونیک، با اطمینان از استریل نگه داشتن سیستم خود تا حد امکان میتوان از این امر جلوگیری کرد.
هنگامیکه دمای ناحیه ریشه گیاه افزایش مییابد، اکسیژن محلول کمتری در دسترس خواهد بود. این بر فرآیندهای حیاتی گیاه مانند تنفس تأثیر میگذارد.
علاوه بر اثرات متداول داشتن دمای بالا و نادرست ناحیه ریشه، اثرات دیگری که میتوانید هنگامیکه دمای ناحیه ریشه شما خیلی پایین است انتظار داشته باشید عبارتاند از:
واکنشهای متابولیک گیاهان شما کند میشود، به این معنی که گیاهان شما مستعد کمبود مواد مغذی خواهند بود. شما میتوانید انتظار داشته باشید که علائمی مانند کلروز بین رگبرگی، توقف رشد گیاه، لبهها یا لکههای قهوهای برگ و همچنین نکروز برگ را مشاهده کنید.
مانند دماهای گرمتر، دمای پایین منطقه ریشه نیز میتواند عفونتها و بیماریهای ناخواسته را جذب کند.
چگونه دمای ناحیه ریشه را کاهش دهیم
در کشت هیدروپونیک، چند راه وجود دارد که میتوانید دمای ناحیه ریشه را کاهش دهید. این کار عمدتاً با نظارت و در صورت نیاز، کاهش دمای محلول مغذی در مخزن شما انجام میشود.
بسته به بودجه خود، میتوانید از یک سردکننده مکانیکی استفاده کنید که دارای یک ترموستات داخلی است که به آن امکان میدهد دمای از پیش برنامهریزی شده را حفظ کند. بااینحال، کویلهای خنککننده فولاد ضدزنگ محبوبتر هستند که میتوانند در مخزن شما نصب شوند. همیشه گزینههایی که به بهترین وجه با بودجه و نیازهای سیستم شما مطابقت دارند را بررسی کنید.
علاوه بر این، میتوانید مخزن خود را عایقبندی کنید، زیرا این کار به حفظ دمای پایدارتر کمک میکند.
در خاک، نوسانات دمای کمتری را تجربه خواهید کرد، بهخصوص اگر نوع خاک شما متراکمتر باشد. بااینحال، روشهای آزمایششدهای برای حفظ دمای منطقه ریشه وجود دارد. این روشها شامل استفاده از محصولات پوششی است که بین محصولات اصلی کاشته میشوند تا سایه ایجاد کنند و در نتیجه خاک را خنک کنند و همچنین از تبخیر آب از خاک جلوگیری کنند. همچنین میتوانید از پوششها یا پارچههای سایهبان در ماههای گرمتر استفاده کنید که ممکن است به خنک نگه داشتن ناحیه ریشه کمک کند.
همچنین میتوانید در طول ماههای گرمتر، از نوعی عایق استفاده کنید. این به جلوگیری از جذب نور و گرمای خورشید به خاک و در نتیجه ناحیه ریشه شما کمک میکند. انواع متداول عایق شامل مالچ پاشی و همچنین استفاده از پوششهای خاک مصنوعی است.
نحوه افزایش دمای ناحیه ریشه
در کشت هیدروپونیک، یکی از سادهترین راهها برای افزایش دمای ناحیه ریشه، استفاده از یک مخزن نگهدارنده جداگانه است. بهاینترتیب، اگر آب آبیاری یا محلول غذایی شما بهطور مداوم بیشازحد سرد میشود، میتوانید آن را در مخزن جداگانه نگه دارید و اجازه دهید آب قبل از افزودن به مخزن مواد غذایی دمای گرمتری به خود بگیرد. اگر در منطقهای زندگی میکنید که معمولاً آبوهوای سردتری دارد، میتوانید از مخازن نگهدارنده گرم شده نیز استفاده کنید.
علاوه بر این، میتوانید مخزن خود را عایقبندی کرده و آن را بالاتر از سطح بتنی قرار دهید. این به حفظ دمای بیشتر محیط کمک میکند.
شما همچنین میتوانید از بخاریهای مکانیکی استفاده کنید. بااینحال، ازآنجاییکه محلول مواد مغذی خورنده است، باید یک مبدل حرارتی استفاده کنید. گزینههای مختلفی جهت متعادل نگه داشتن دمای آب و محلول غذایی وجود دارد، بنابراین بهتر است متناسب با نیازها و بودجه خود، گزینه مناسب را انتخاب کنید.
در خاک، نوسانات دمایی کمتری را خواهید داشت، زیرا خاک میتواند بهعنوان یک حائل عمل کند (بهخصوص در خاکهای متراکمتر). بااینحال، اگر متوجه شدید که دمای ناحیه ریشه شما بهطور مداوم بسیار پایین است، راهحلهای فنی وجود دارد که میتوانید از آنها استفاده کنید، مانند تعبیه کابلهای گرمایشی در بستر شنی یا استفاده از تشکهای حرارتی که دارای سنسور کنترل دما هستند؛ مانند هر تجهیزات جدید، بهتر است راهکاری را بیابید که به بهترین وجه متناسب با بودجه و نیازهای شما باشد.
یک گزینه با تکنولوژی پایین استفاده از مالچ کشی در ماههای سرد سال است. مالچ کردن خاک عایق را فراهم میکند و از خروج گرما از خاک جلوگیری میکند. همچنین میتوانید انواع دیگری از پوششها مانند پلاستیک را برای عایقکاری خاک خود استفاده کنید.
جمعبندی
صرفنظر از اینکه از کدام روش رشد استفاده میکنید، مهم است که دمای ناحیه ریشه گیاه را کنترل کنید و بدانید که در صورت مشاهده هرگونه مشکل، چگونه آن را تنظیم کنید. اگر دمای ناحیه ریشه گیاه شما در یک دوره زمانی ثابت خیلی گرم یا خیلی سرد شود، این میتواند منجر به خواب گیاهان شود، زیرا ریشههای گیاه نمیتوانند عملکرد طبیعی خود را انجام دهند. این امر به شدت بر رشد طبیعی گیاه و همچنین عملکرد محصول تأثیر میگذارد. به همین ترتیب، اگر از محلول غذایی یا آب آبیاری خیلی گرم یا خیلی سرد استفاده کنید، این تغییر بزرگ و ناگهانی دما میتواند ریشههای گیاه شما را در شوک قرار دهد. یک منطقه ریشه گرمتر منجر به افزایش واکنشهای متابولیک، ازجمله افزایش جذب مواد مغذی میشود. این میتواند علائم سمیت مواد مغذی، ازجمله تغییر رنگ برگ، ضخیم شدن یا نکروز ریشهها و تغییر در اندازه و مقدار برگ در گیاهان را ایجاد کند. در دمای ناحیه ریشه خیلی پایین واکنشهای متابولیک گیاه کند میشود، به این معنی که گیاه مستعد کمبود مواد مغذی خواهد بود. شما میتوانید انتظار داشته باشید که علائمی مانند کلروز بین رگبرگی، توقف رشد گیاه، لبهها یا لکههای قهوهای برگ و همچنین نکروز برگ را مشاهده کنید.
منبع: مجمع ملی خبرگان کشاورزی کشور
