دستورالعمل کنترل شیمیایی علف هرز کاتوس در باغهای کشور 

پایگاه خبری DA1news: علف های هرز مهاجم یکی از مشکلات جدی کشاورزی محسوب میشوند و زیستگاه های طبیعی را به روشهای متعددی تحت تاثیر قرار میدهند.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، کاتوس (Cynanchum acutum) علف هرز مهاجم، چندساله و شیرابه دار از تیره استبرق (Apocynaceae) و بومی شرق اروپا میباشد .جنس Cynanchum با حدود 200 گونه در آفریقا، منطقه مدیترانه ای ،اروپا و آسیا انتشار دارد (2015 ,.Niu et al). کاتوس در ایران به عنوان یک علف هرز مهاجم بویژه در باغها گزارش شده است.

کاتوس اثرات آللوپاتی شدیدی بر سایر گونه ها دارد که منجر به تهاجم سریع آن به زیستگاههای جدید میشود. افزایش تهاجم پذیری کاتوس، به توانایی سازش آن به شرایط اقلیمی مختلف از جمله تحمل بالای تنش اوری و خشکی و چندساله بودن آن نسبت داده میشود. کاهش عملکارد گیاهان زراعی و باغی تحت تاثیر علفهای هرز چندساله از جملاه کاتوس، قابل توجه است.

کاتوس با پیچیدن به تنه و شاخ و برگ درختان و درختچه ها ،استفاده از علفکش های پس رویشی و همچنین آبیاری و برداشت را در باغها با مشکلاتی روبرو میسازد. علاوه براین ،پس از رسیدن کاتوس یه درخت ،دیگر امکان کنترل شیمیایی آن وجود ندارد.

هرچند مدیریت کاتوس دشوار است، اما این علف هرز با روشهایی که منجر به کاهش تراکم و انتشار آن شود، تا حدودی قابل کنترل خواهد بود. کنترل دستی کاتوس از جمله وجین، کارایی ندارد ،زیرا کاتوس از جوانه های روی ریزوم (اندام رویشی) به سرعت رشد میکند. بیرون کشیدن کاتوس از خاک، مفید اما فرایندی دشوار و پرهزینه است.

با وجودی که کنترل شیمیایی، مهمترین راهکار مدیریت کاتوس محسوب میشود، گزارش جامعی درباره کنترل شیمیایی آن در دنیا در دسترس نیست. اغلب محققان صرفا دو علفکش عمومی رانداپ (گلیفوسیت EC 41 درصد) 6 لیتر در هکتار+سولفات آمونیوم 8 کیلوگرم در هکتار و گارلون (تریکلوپیر EC
62 درصد) 2 لیتر در هکتار را برای کنترل گونه نزدیک به کاتوس یعنی C. leave توصیه مینمایند. بنا به توصیه آنها، این دو علفکش 3 بار و هر بار در مرحله رشد رویشی یعنی حدود 20 سانتیمتری کاتوس و قبل از اتصال آن به درخت، بکار بروند.
با توجه به اهمیت کاتوس به عنوان علف هرزی چندساله و مشک لساز در باغهای کشور و ضرورت مدیریت آن ،در دستورالعمل حاضر، موثرترین و در مواردی جدیدترین علفکشها برای کنترل شیمیایی کاتوس در باغ ،معرفی میشوند.

دستورالعمل
1-کنترل شیمیایی، راهکاری اجتناب ناپذیر و مورد تاکید برای کنترل کاتوس در دنیا محسوب میشود .دستورالعمل حاضر بر اساس ارزیابی کارایی این علفکشها در باغ پسته، انگور (داربستی) و سیب تدوین شده است .
2-علفکش جدید تریکلوپیر (بوتوکسیاتیلاستر %48EC ( 2 الی 7/2 لیتر در هکتار در مرحله 15 الی20 سانتیمتری کاتوس و قبل از رسیدن به درخت.
3- علفکش رانداپ (گلیفوسیت EC 41 درصد) 6 لیتر در هکتار+سولفات آمونیوم 8 کیلوگرم در هکتار در مرحله 15 الی20 سانتیمتری کاتوس و قبل از رسیدن به درخت.
4- علفکش مکوپروپپیدیکلوپروپپی-امسیپیآ 5/2 لیتر در هکتار در مرحله
15 الی20 سانتیمتری کاتوس و قبل از رسیدن به درخت.
5- علفکش بروموکسینیل+امسیپیآ 5/1 لیتر در هکتار در مرحله 15 الی 20 سانتیمتری کاتوس و قبل از رسیدن به درخت.
6-علفکش دومنظوره تریفلوکسیسولفورونسدیم 65 گرم در هکتار+سیتوگیت
2 در هزار در مرحله 15 الی20 سانتیمتری کاتوس و قبل از رسیدن به درخت.
7-هرچند علفکش های مکوپروپپیدیکلوپروپپی-امسیپیآ 5/2 لیتر در هکتار، بروموکسینیل+امسیپیآ 5/1 لیتر در هکتار و دومنظوره تریفلوکسیسولفورونسدیم 65 گرم در هکتار+سیتوگیت 2 در هزار برای کنترل
کاتوس به ثبت نرسیده، اما بهدلیل کارایی مطلوب و محدودبودن علفکش های مناسب برای کنترل کاتوس، صرفا با رعایت دستورالعملهای بند 9 و برای کنترل کاتوس در باغ (نه در مزرعه)، قابل توصیه هستند.
8-با توجه به دوز بالای مصرف و کارایی مشابه گلیفوسیت با علفکش جدید بوتوکسیاتیلاستر، کاربرد علفکش اخیر (هم با هدف کاهش مصرف علفکش و هم عدم نیاز به سیتوگیت) نسبت به گلیفوسیت ارجحیت دارد.
9-کنترل شیمیایی کاتوس، با رعایت فاصله مناسب از درختان صاورت گیارد، زیرا احتمال خسارت (تاخیر در مراحل رشاد، ساوختگی و کااهش عملکارد) وجود دارد .از تمااس علافکاش باا تناه درخات خاودداری شاود و حاذفبوتههای کاتوس مجاور تنه درخت، صرفا با خروج بوتهها و بادون اساتفاده ازعلفکش صورت گیرد.
10-در صورت عدم تکرار سمپاشی، کارایی علفکش با گذشت زمان، کاهش چشمگیری مییابد. بنابراین، صرفا یکبار سمپاشی با هر یک از علفکشها، کارایی قابل قبولی نخواهد داشت و تکرار سمپاشی (دو تا سه بار و هر بار در مرحله 15 الی20 سانتیمتری کاتوس) با هدف کنترل رضایتبخش کاتوس، تاکید میشود.

منبع: موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور