پیشگیری و مدیریت بیماری ریشه گره ای انار

پایگاه خبری DA1news: بیماری ها و ناهنجاریهای متفاوتی در باغات انار مناطق مختلف كشور موجب ایجاد خسارت و كاهش محصول می گردد. بیماری ها توسط عوامل زنده گوناگون مانند قارچ ها و نماتدها و ناهنجاریها توسط عوامل غیرزنده مانند عوامل محیطی ایجاد میشوند.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، آشنایی با این بیماری ها مانند بیماری ریشه گره ای، پوسیدگی طوقه ، ترشیدگی و پوسیدگی میوه انار، پوسیدگی آرمیلاریایی ریشه انار و ناهنجاری ها مانند تركیدگی میوه انار ، سرمازدگی درختان انار و علایم ایجاد شده توسط هریک و عوامل ایجاد كننده آنها در باغات انار ، نقش مهمی در انتخاب راهکار مناسب جهت مدیریت این عوامل و افزایش عملکرد باغات انار دارد.
انار( .Punica granatum L ) میوه ای گرمسیری تا نیمه گرمسیری است و در نواحی ساحلی و مرطوب به صورت همیشه سبز می باشد، ولی در نواحی خشک با زمستان های سخت بصورت خزان كننده است. اكثر محققین نوشته اند كه انار بومی ایران است و بتدریج در مناطق آسیای مركزی تا هیمالیا، خاورمیانه،آسیای صغیر و حوزه مدیترانه گسترش یافته است.

كشت و پرورش انار از زمان های باستان در ایران متداول بوده است و ایران از نظر تنوع، كیفیت، سطح زیركشت، تولید و صادرات انار مقام اول دنیا را به خود اختصاص داده است.

ازجمله عوامل موثر در ایجاد خسارت و كاهش محصول در باغات انار كشور می توان به بیماری ها و ناهنجاریهای مختلف اشاره كرد كه ممکن است توسط عوامل زنده مانند قارچ ها و نماتدها و یا عوامل غیرزنده مانند عوامل محیطی ایجاد شوند .

برخی از این بیماری ها مانند بیماری ریشه گره ای، پوسیدگی طوقه و پوسیدگی آرمیلاریایی در ریشه و طوقه انار ایجاد خسارت نموده و موجب ضعف، زردی و خشکیدگی درخت می گردد. بیماری ترشیدگی و پوسیدگی میوه انار و ناهنجاری تركیدگی میوه انار موجب خسارت به میوه و از بین رفتن محصول می گردد.در این دستورالعمل درخصوص برخی از بیماری ها و ناهنجاری های انار مطالب مختصری ارایه می گردد.

بیماری ریشه گره ای انار
عامل این بیماری، نماتد مولد گره است و نماتدها گروهی از موجودات كرمی شکل هستند .اگرچه نماتدهای انگل گیاهی،اغلب درخاك زندگی كرده و به ریشه و سایر اندام های زیر زمینی گیاه حمله می كنند، ولی برخی نماتدها قسمت های هوایی را مورد حمله قرار می دهند.

نماتدها با فرو بردن اندام سوزن مانندی به نام استایلت به داخل بافت ریشه از مواد غذایی گیاه تغذیه می كنند.
نماتد Meloidogyne spp. دارای دامنه میزبانی گسترده بوده و به انواع گیاهان بوته ای و درختان حمله می كند و از مناطق مختلف انار كاری كشورگزارش شده است. علایم آلودگی درختان انار به این نماتد در قسمت های هوایی به صورت زردی ،كمی رشد،كاهش محصول وكمبود مواد غذایی است. ریشه های درختان آلوده كوتاه شده و به دنبال تغذیه و مواد ترشح شده توسط نماتد، روی آنها گره هایی ایجاد می شود.

این نماتد درخاك های سبک و شنی فعالیت و توسعه بیشتری دارد.

پیشگیری و مدیریت بیماری ریشه گره ای
با توجه به اینکه این نماتدها درخاك تا چند سال باقی می مانند و بدلیل داشتن دامنه میزبانی وسیع روی ریشه علف های هرز نیز فعالیت می كنند، ضروری است كه از انتقال خاك از باغ های آلوده به باغات سالم به هر طریق، ازجمله وسایل و ادوات كشاورزی جلوگیری نمود. همچنین از كاشت درخت در خاك های آلوده خودداری كرد .
نهال ها یا قلمه ریشه دار مورد نیاز، باید از تولید كنندگان معتبر تهیه شود و فاقد آلودگی باشد. با توجه به فعالیت بیشتر نماتد مولد گره در خاك های شنی، اصلاح خاك در كنترل این نماتد موثر است.

منبع: موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور