معرفی شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان/ تحول بر پهنه دشت لم یزرع
پایگاه خبری DA1news: آغاز تحول بر پهنه دشت لم یزرع مغان وچاره اندیشیها در جهت بهرهبرداری بهینه از بیابانی که قبل از شروع برنامههای عمرانی به مارستان معروف بوده و آثاری از کشت و زرع در آن موجود نبوده است به سال ۱۳۲۷ برمیگردد و به دنبال آن فعالیتهای عمرانی دولت وقت با سرمایهگزاریهای عظیم و همکاری کارشناسان داخلی و خارجی آغاز و مقدمات استفاده صحیح از آب قعرالدشت رودخانه ارس و سایر پتانسیلهای خدادادی موجود منطقه ، فراهم گردیده در ادامه این فعالیتهاست که فعالیتهای مربوط به احداث سد میل و مغان و شبکه عظیم آبیاری از سال ۱۳۴۷ شروع و در سال ۱۳۵۱ مورد بهرهبرداری قرار گرفت و درهمین سال بود که وزارت کشاورزی، مجتمع کشت و صنعتی را با نام طرح کشت و صنعت و دامپروری مغان در سطح ۶۳۰۰۰ هکتار از ۳۵۰ هزار هکتار اراضی خالصه دولتی ، تأسیس و فعالیتهای خود را آغاز نموده است .
در اسفند ماه سال ۱۳۵۳ نام طرح به “شرکت سهامی کشت و صنعت و دامپروری مغان” تبدیل شد و در سال ۱۳۵۲ بین وزارت کشاورزی و مهندسین مشاور هاوائین اگرونومیکسـاینتر نشنال و شرکت اگرونومیک ایران قراردادی منعقد شد که به موجب آن مطالعات جامع شرکت به عهده آنان واگذار گردید.
در همین سال با به زیر کشت رفتن اولین قطعات تسطیح نشده بصورت زراعت دیم، فعالیت تولید در کشت و صنعت و دامپروری پارس آغاز گردید که بسرعت با تسطیح اراضی و بهرهگیری از آب، به زراعت فاریاب تبدیل و بدینسان نظام بهرهوری از زمین، عملاً از شکل مرتع قشلاقی متوسط و فقیر به شکل زراعت مکانیزه تغییر یافت. خوشبختانه شروع عملیات اصلی این شرکت، همزمان با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی بوده است. زیرا در سایه حمایتهای همه جانبه و توجهات ویژه مسئولین وقت نظام مقدس جمهوری اسلامی و بکارگیری مشاوران ، متخصصان و کارشناسان رشتههای مختلف کشاورزی و صنایع ، امکاناتی برای این شرکت فراهم گردید که به کانون پیشگام در عرصه تولید، ترویج و آموزش کشور تبدیل گردد .
نظر به اهمیت بالای این بنگاه بزرگ ملی در چند سال اخیر و اقدامات اصلاحی مؤثر صورت پذیرفته در جهت اصلاح ساختار، افزایش بهرهوری، بهبود کمی و کیفی تولید و توسعه فعالیتهای تولید بذرهای مختلف (گندم – جو – ذرت – کلزا – چغندر قند)، تلیسه (نژاد اصیل) نوسازی ناوگان مکانیزاسیون زراعی، نوسازی باغات میوه و واحدهای صنعتی و نیز واگذاری بسیاری از فعالیتها به بخش خصوصی، افق جدیدی در آینده آن گشوده است. شرکت سهامی کشت و صنعت مغان در مسیر تکاملی خود، فراز و نشیبهای بسیاری را متحمل شده است و راهی طولانی نیز پیش رو دارد . این شرکت به هر نیتی که پیش از انقلاب شکوهمند اسلامیمان پایهگذاری گردیده، با بینش متعهدانه و کار شبانهروزی مدیران و با پایمردی و پشتکار کادر صحرائی و فنی و ستادی خود، از اوان انقلاب اسلامی توانسته است با پیگیری در جهت نیل به اهدافی که مختصراً به آن اشاره شد، در منطقه محروم مغان، منشاء خیر و برکت بوده و این اثر به یاری خداوند سبحان همچنان مستدام خواهد بود.
اینک با توجه به خواستهها و انتظارات مسئولین از بخش، نیاز شدید زارعین و کارشناسان اجرائی سازمانهای کشاورزی به آموزشهای عملی کشاورزی و بویژه بالا رفتن سطح آگاهی کشاورزان کشور نسبت به سلامت و بهنژادی نهادههای مصرفی و نقش و ارزش به سزای کاربرد بذرهای اصلاح شده، نهال مرغوب و تلیسه اصیل در افزایش قاطع تولید، این شرکت در نظر دارد که در ادامه راه خود، همگام با سیاستهای اقتصادی کشاورزی نوین جهانی، در فعالیتهای خود تحولی ایجاد نموده و در عرصه تولید و تکثیر بذرهای مرغوب گندم، جو، ذرت، چغندر قند، یونجه و سویا، تولید نهال و تولید تلیسه برای پاسخگوئی به انتظارات و تأمین نیاز واحدهای تولیدی کشور، به صورت جدی نقش آفرینی نماید.
روشن است که تحقق این فعالیتها، امکانات، جایگاه ویژه و محیط ایزولهای را میطلبد که بستر کم نظیر آن در کشت و صنعت مغان به طور کامل فراهم میباشد. بستری که به یاری خداوند منان همچنان به سوی تکامل پیش خواهد رفت . با توجه به فرآیند تکاملی شرکت مغان و تجربیات حاصله با قاطعیت میتوان گفت که این شرکت منشاء اصلی عمران و آبادانی دشت مغان بوده است بطوریکه روستای ۱۰۰۰ نفری پارساآباد در سایه این شرکت پرخیر با مهاجر پذیری و اسکان عشایر به دومین شهر بزرگ استان اردبیل تبدیل گردیده است و وجود کشاورزان پیشرو کشوری و توسعه کشاورزی مکانیزه در دشت مغان مؤید تأثیر ترویج و آموزش آن بوده است و چه بسیار کارشناسانی که با کسب تجارب علمی و عملی دراین دانشگاه بزرگ در عرصههای ملی منشاء خدمت و اثرگذاری گردیدهاند و تولیدات بذری، دامی و باغی (نهال) این شرکت موجب افزایش ثروت ملی در تمام نقاط کشور گردیده است.
آشنائی اجمالی با دشت مغان
دشت حاصلخیز مغان با مساحت تقریبی ۳۵۰ هزار هکتار در غرب دریای خزر و در شمالیترین بخش از کشورمان واقع شده است. رودخانه ارس که از بخش شمالی آن عبور میکند خط مرزی کشورهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را تشکیل میدهد.
این دشت که در ۴۲/۳۹ – ۲۰/۳۹ درجه شمالی و ۴۸-۳۰/۴۷ درجه نصف النهار شرقی واقع شده دارای تابستانهای نسبتاً گرم و مرطوب و زمستانهای معتدل و در پارهای از مقاطع زمانی دارای زمستانهای نسبتاً سرد است. میانگین گرما در دشت ۷/۲۰ و میانگین سرما ۲/۳ درجه سانتیگراد میباشد حداکثر درجه حرارت در ماههای تیر و مرداد به ندرت به ۴۰ درجه سانتیگراد رسیده و حداقل آن در آذر ماه و دی ماه معمولاً به ۸ درجه سانتیگراد زیر صفر میرسد.
در زمستان سال ۱۳۴۲ حداقل درجه حرارت به ۱۷ درجه سانتیگراد زیر صفر و در تابستان ۱۳۴۴ حداکثر دما به ۵/۴۲ درجه سانتیگراد نیز رسیده است. میزان بارندگی در دشت مغان بسیار متغیر و از حداقل ۷۹ میلیمتر تا حداکثر ۵۲۳ میلیمتر رسیده و متوسط آن در ۳۰ سال گذشته حدود ۲۹۱ میلیمتر گزارش شده است. خاکهای دشت مغان کلاً بر روی سه نوع فیزیوگرافی: تراس رودخانه، دشت و فلات قرار گرقته است.
برحسب فیزیوگرافی فوق و بر اساس مطالعات نیمه تفصیلی آی – سی – آی ( I-C-I ) مشاورین گید حدود ۳۰ سری خاک با فازهای مختلف در این اراضی مشخص گردیده است. بافت خاک در تراسهای رودخانهای نسبتا سبک، در دشت میانی سنگین و در اراضی مرتفع نیمه سنگین و سنگین میباشد.
از نظر طبقهبندی بطور کلی دشت مغان دارای خاکهای قهوهای در اراضی مرتفع ( فلاتها)، خاکهای رسوبی جوان در سواحل رودخانه و خاکهای رسوبی قدیمی یا قهوه ای جوان در دشت میانی میباشد.
در مجموع میتوان گفت که خاکهای دشت مغان جهت کاشت کلیه محصولات زراعی به استثنای نباتاتی که بی نهایت به شوری خاک حساس باشند مناسب است. منبع تاًمین آب این دشت رودخانه ارس میباشد که با PH حدود ۴/۷ و میزان شوری متوسط برای بیشتر گیاهان زراعی قابل استفاده میباشد.