چالش‌ها و عملکرد شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده نهاده‌های کشاورزی
پایگاه خبری DA1news: شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده نهاده‌های کشاورزی با وجود چالش‌های متعدد ساختاری و اقتصادی، سهم قابل توجهی در تأمین نیازهای بخش کشاورزی دارند.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده نهاده‌های کشاورزی نقش حیاتی در تأمین امنیت غذایی کشور دارند. این گزارش با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و بررسی داده‌های سال‌های ۱۴۰۰-۱۴۰۲، عملکرد این شرکت‌ها در حوزه‌های تولید، واردات و توزیع نهاده‌های اساسی کشاورزی مورد ارزیابی قرار دادهاست. این گزارش سعی دارد با استفاده از تحلیل و بررسی حاضر با ارائه راهکارهای عملیاتی، چشم‌انداز توسعه این صنعت را ترسیم می‌نماید.
بخش کشاورزی با سهم ۱۲ درصدی در تولید ناخالص داخلی و اشتغال ۱۸ درصدی نیروی کار، یکی از ارکان مهم اقتصاد ایران محسوب می‌شود. در این میان، شرکت‌های فعال در تولید و واردات نهاده‌های کشاورزی به عنوان حلقه واسط بین صنعت و مزرعه، نقش تعیین‌کننده‌ای در بهره‌وری این بخش ایفا می‌کنند. این مقاله با هدف تحلیل عملکرد و چالش‌های این شرکت‌ها تدوین شده است.
لازم به ذکر است که این گزارش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از:
– داده‌های آماری وزارت جهاد کشاورزی (۱۴۰۰-۱۴۰۲)
– گزارش‌های انجمن صنفی تولیدکنندگان نهاده‌های کشاورزی
– مصاحبه با ۲۰ مدیر ارشد شرکت‌های فعال
انجام شده است. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و SWOT صورت گرفته است.
عملکرد تولیدکنندگان داخلی
الف) دستاوردهای کمی:
– تأمین ۸۵ درصد از نیاز کودهای نیتروژنه کشور
– تولید سالانه ۱۵۰ هزار تن انواع سموم کشاورزی
– خودکفایی در تولید ۶۰ رقم بذر گندم و جو
ب) نوآوری‌های کیفی:
– توسعه کودهای نانوکپسوله با کارایی ۴۰ درصد بیشتر
– تولید سموم زیستی بر پایه عصاره‌های گیاهی
– طراحی سیستم‌های آبیاری هوشمند با قابلیت کنترل از راه دور
عملکرد واردکنندگان
– تأمین ۳۰ درصد از نیاز بذر هیبرید کشور
– واردات سالانه ۵۰۰ دستگاه ماشین‌آلات پیشرفته کشاورزی
– معرفی ۱۵ فناوری جدید در حوزه کشاورزی دقیق
چالش‌های پیش‌رو
چالش‌های تولیدکنندگان
۱. فناورانه:
– وابستگی ۶۵ درصدی به واردات مواد اولیه
– فقدان خطوط تولید پیشرفته در ۴۰ درصد واحدها
۲. اقتصادی:
– نرخ سود بانکی بالا (۲۵-۳۰ درصد)
– تورم ۵۰ درصدی قیمت مواد اولیه در دو سال اخیر
چالش‌های واردکنندگان
۱. قانونی:
– تغییرات مکرر مقررات واردات (۳ بار در سال ۱۴۰۱)
– پیچیدگی فرآیندهای گمرکی
۲. ارزی:
– نوسانات ۳۵ درصدی نرخ ارز
– مشکلات انتقال ارز برای پرداخت‌های بین‌المللی
تحلیل SWOT
| نقاط قوت | نقاط ضعف |
| • دانش فنی بومی | • وابستگی به فناوری خارجی |
| • شبکه توزیع گسترده | • کمبود نقدینگی |
| فرصت‌ها | تهدیدها |
| • بازار منطقه‌ای رو به رشد | • تحریم‌های بین‌المللی |
| • سیاست‌های حمایتی دولت | • قاچاق نهاده‌های کشاورزی |
راهکارهای توسعه
راهکارهای کوتاه‌مدت
– ایجاد صندوق ضمانت برای تسهیلات تولیدکنندگان
– ساماندهی نظام قیمت‌گذاری نهاده‌ها
– تسهیل فرآیند واردات نهاده‌های اساسی
راهکارهای بلندمدت
– توسعه پارک‌های فناوری کشاورزی
– اجرای برنامه پنج ساله خودکفایی در نهاده‌های اساسی
– ایجاد زنجیره یکپارچه تولید-توزیع-مصرف
این گزارش نشان می‌دهد که شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده نهاده‌های کشاورزی با وجود تمام محدودیت‌ها، نقش حیاتی در تأمین امنیت غذایی کشور ایفا می‌کنند. برای توسعه این صنعت پیشنهاد می‌شود:
۱. سیاستی: تدوین سند راهبردی ۱۰ ساله نهاده‌های کشاورزی
۲. اقتصادی: اختصاص ۵ درصد از درآمدهای نفتی به تحقیق و توسعه
۳. فناورانه: ایجاد مراکز اشتراک فناوری در استان‌های محروم
این اقدامات می‌تواند ضمن کاهش وابستگی به خارج، کیفیت نهاده‌های کشاورزی را به سطح استانداردهای بین‌المللی ارتقا دهد.
منابع و مآخذ
۱. گزارش سالانه وزارت جهاد کشاورزی (۱۴۰۲)
۲. مصاحبه‌های میدانی با فعالان صنعت
۳. داده‌های مرکز آمار ایران
۴. مقالات علمی-پژوهشی مرتبط