مدیریت و کنترل علف‌های هرز مهاجم و مقاوم
پایگاه خبری DA1news: بخش تحقیقات علف‌های هرز موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور در سال 1403، با تمرکز بر شناسایی، مدیریت و کنترل علف‌های هرز مهاجم و مقاوم به herbicides، گام‌های مؤثری در جهت بهبود روش‌های پایدار کشاورزی برداشت. این گزارش در دو بخش به بررسی مهم‌ترین دستاوردها، پروژه‌های تحقیقاتی و چالش‌های پیش‌روی این بخش در سال گذشته و عملکرد بخش در کنترل و مبارزه با علف هرز گل جالیز می‌پردازد.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، علف‌های هرز از جمله مهم‌ترین عوامل کاهش دهنده محصولات کشاورزی هستند که سالانه خسارات اقتصادی قابل توجهی به بخش کشاورزی وارد می‌کنند. بخش تحقیقات علف‌های هرز موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور در سال 1403، با هدف توسعه روش‌های نوین کنترل و کاهش مقاومت علف‌های هرز به herbicides، فعالیت‌های گسترده‌ای را انجام داده است.
اهداف و مأموریت‌ها
– شناسایی و رده‌بندی علف‌های هرز جدید و مهاجم
– ارزیابی مقاومت علف‌های هرز به علف‌کش‌های رایج
– توسعه روش‌های مدیریت تلفیقی علف‌های هرز (IPM)
– ارائه راهکارهای سازگار با محیط زیست برای کنترل علف‌های هرز
دستاوردها
1. شناسایی و پایش علف‌های هرز مقاوم
– انجام مطالعات میدانی در بیش از 20 استان کشور جهت شناسایی بیوتایپ‌های مقاوم به علف‌کش‌ها
– ثبت سه گونه جدید علف هرز با مقاومت چندگانه به herbicides در مناطق مختلف کشاورزی
2. پروژه‌های تحقیقاتی
– بررسی مکانیسم‌های مقاومت به علف‌کش‌های گلیفوسیت و پاراکوات
– توسعه روش‌های کنترل بیولوژیک با استفاده از قارچ‌های بیماری‌زای علف‌های هرز
– ارزیابی تأثیر تغییرات اقلیمی بر گسترش علف‌های هرز مهاجم
3. همکاری‌های ملی و بین‌المللی
– مشارکت در پروژه‌های مشترک با سازمان فائو (FAO) جهت مدیریت علف‌های هرز در کشاورزی پایدار
– برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای کشاورزان و کارشناسان در زمینه روش‌های نوین کنترل علف هرز
4. انتشارات علمی
– چاپ 5 مقاله ISI در مجلات معتبر بین‌المللی
– تدوین دو دستورالعمل فنی برای مدیریت علف‌های هرز در محصولات استراتژیک مانند گندم و برنج
چالش‌های پیشرو
– افزایش مقاومت علف‌های هرز به علف‌کش‌های رایج
– کمبود اعتبارات تحقیقاتی برای توسعه روش‌های جایگزین
– تغییرات اقلیمی و تأثیر آن بر گسترش گونه‌های مهاجم
بر اساس این گزارش،بخش تحقیقات علف‌های هرز موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور در سال 1403 با دستاوردهای چشمگیر در زمینه شناسایی و مدیریت علف‌های هرز، گام‌های مؤثری در راستای کشاورزی پایدار برداشته است. با این حال، برای مقابله با چالش‌های آینده، افزایش بودجه تحقیقاتی، توسعه روش‌های غیرشیمیایی و آموزش کشاورزان ضروری به نظر می‌رسد.
****
کنترل علف هرز گل جالیز
گل جالیز (*Orobanche spp.*) یکی از خطرناک‌ترین علف‌های هرز انگلی است که به محصولات مهمی مانند گوجه‌فرنگی، تنباکو، آفتابگردان و حبوبات خسارت شدیدی وارد می‌کند. در سال 1403، بخش تحقیقات علف‌های هرز موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، پروژه‌های متعددی را برای مدیریت و کنترل این علف هرز اجرا کرده است.
1. شناسایی و پایش گونه‌های گل جالیز در ایران
– بررسی پراکنش جغرافیایی: مطالعات میدانی در استان‌های آلوده مانند خراسان، فارس، اصفهان و خوزستان انجام شد.
– شناسایی گونه‌های مقاوم: تأیید حضور گونه‌های *Orobanche aegyptiaca* و *Orobanche cernua* در مزارع گوجه‌فرنگی و آفتابگردان.
2. روش‌های کنترل و مدیریت گل جالیز
الف) روش‌های زراعی و پیشگیرانه
– تناوب زراعی: معرفی کشت گیاهان تله مانند سورگوم و ذرت برای کاهش بانک بذر گل جالیز.
– استفاده از ارقام مقاوم: همکاری با بخش اصلاح نباتات برای معرفی ارقام مقاوم گوجه‌فرنگی و آفتابگردان.
ب) روش‌های شیمیایی و نوین
– آزمایش علف‌کش‌های انتخابی: ارزیابی تأثیر علف‌کش‌های مانند سولفوسولفورون و ایمازاپیر در مراحل مختلف رشد گل جالیز.
– تحقیق در مورد تحریک جوانه‌زنی مصنوعی: استفاده از مواد محرک مانند GR24 (آنالوگ استریگولاکتون) برای کاهش ذخیره بذر در خاک.
ج) کنترل بیولوژیک
– بررسی قارچ‌های بیماری‌زا: پژوهش روی گونه‌های *Fusarium oxysporum* و *Trichoderma* برای کنترل بیولوژیک گل جالیز.
3. آموزش و ترویج یافته‌ها
– کارگاه‌های آموزشی: برگزاری دوره‌های آموزشی برای کشاورزان در استان‌های آلوده.
– تهیه دستورالعمل فنی: انتشار راهنمای مدیریت تلفیقی گل جالیز برای مزارع گوجه‌فرنگی و آفتابگردان.
نتایج و تأثیرات پروژه‌ها
– کاهش 30-40% آلودگی گل جالیز در مزارع تحت پوشش طرح‌های تحقیقاتی.
– معرفی دو رقم مقاوم گوجه‌فرنگی به بخش خصوصی برای کشت در مناطق آلوده.
– کاهش مصرف علف‌کش‌های شیمیایی با ترویج روش‌های تلفیقی.
چالش‌های پیشرو
– مقاومت احتمالی گل جالیز به علف‌کش‌ها در درازمدت.
– هزینه بالای روش‌های کنترل بیولوژیک برای کشاورزان خرده‌پا.
– کمبود بودجه برای گسترش تحقیقات در زمینه کنترل غیرشیمیایی.
پیشنهادات
– توسعه روش‌های ژنتیکی و کریسپر برای ایجاد مقاومت در گیاهان میزبان.
– افزایش همکاری با کشورهای پیشرو مانند اسپانیا و مصر که تجربه موفق در کنترل گل جالیز دارند.
– استفاده از سامانه‌های هوشمند پایش برای شناسایی سریع کانون‌های آلودگی.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، در سال 1403، بخش تحقیقات علف‌های هرز موسسه گیاهپزشکی کشور با اجرای پروژه‌های کاربردی، گام‌های مؤثری در کنترل گل جالیز برداشت. با این حال، برای دستیابی به مدیریت پایدار، نیاز به تحقیقات بیشتر در زمینه روش‌های غیرشیمیایی و افزایش آگاهی کشاورزان وجود دارد.