مجیدرضا پاکاری : استان فارس ویترین باغ داری کشور است
پایگاه خبری DA1news: استان فارس را می توان ویترین باغداری کشور دانست. به طور مثال استان فارس در سالی که گذشت بر روی 9 محصول موفق شد که در حوزهی ملی رتبه اول تولید را کسب کند این استان در کشت و تولید محصولات انجیر، انگور، خرما، گل محمدی و همچنین گیاهان دارویی رتبه های نخست را در کشور کسب کند.
همچنین با توجه به شرایط اقلیمی خاص و منحصر به فردی این استان دارد، اکثر محصولات باغبانی را در اراضی و دشت های نقاط مختلف زیر کشت و تولید دارد و به غیر از چند محصول میوههای گرمسیری و خاص شمال کشور که کیوی و موز و.. می شود، اکثر از محصولات گرمسیری، سردسیری، خشک، نیمهگرمسیری، گرمسیر و هسته داران و دانه داران در استان فارس تولید میشود بر همین اساس استان فارس به عنوان ویترین باغبانی کشور به حساب می آید.
بر اساس اهمیت محصولات باغی و گلخانه استان فارس در کشور به مهندس مجیدرضا پاکاری مدیریت باغداری سازمان جهاد کشاورزی استان فارس گفت و گویی صورت داده ایم که در ادامه می خوانید:
مدیریت باغداری استان فارس درابتدای این گفت و گو به معرفی محصولات باغی استان پرداخت و گفت: با توجه به تنوع اقلیمی و تنوع محصولات، استان فارس یکی از قطبهای مهم باغبانی کشور هست و رتبهی اول از لحاظ سطح محصولات باغی و رتبه دوم از لحاظ تولید محصولات باغی کشور را به خودش اختصاص داده و سطحی بالغ بر سیصد و هفتاد هزار هکتار زیر کشت محصولات باغی دارا بوده و به لحاظ تولید محصولات، بالغ بر سه و دو ده میلیون تن میزان محصولات باغی بوده که چیزی در حدود سیزده و هفت دهم درصد تولیدات محصولات باغی کشور و دوازده و نیم درصد سطح زیر کشت باغات کشور مربوط به استان فارس است.
مهندس مجید رضا پاکاری افزود: پراکندگی باغات در استان به این صورت است که در سی و شش شهرستان بوده که در نقاط مرزی، میوههای گرمسیری و در نقاط ارتفاعات استان که سردسیراست میوههای سردسیری هست دار و دانه دار تولید و پرورش داده می شود .
وی درباره کنترل منابع آبی و تولید محصولات با توجه به بحران آب در کشور توضیح داد و گفت: از سطح زیر کشتی که در استان وجود دارد، حدود یک سوم سطح زیر کشت استان را کشت ها ی دیم است و استانی هستیم که باتوجه بارندگیهایی و گونههایی موجود به عنوان گونههایی که کشت دیم بوده به عنوان مثال در منطقهی استهبانات که بزرگترین انجیرستان دیم جهان را به خود اختصاص داده و در صدد ثبت جهانی این انجیرستان هستیم بالغ بر بیست و چهار هزار هکتار باغات انجیر دیم با قدمت بیش از سیصد ساله داریم ، به این معنی که خشکسالیهای متعددی در سنوات قبل و ادیار مختلف حایز شده و با مدیریت خیلی خوبی که نسلهای قبل داشتند و باغات را در شرایط مطلوب احداث و نگهداری کردن و روشهای مختلفی که استفاده از تکنیکهای مختلف کارشناسی است که این دانش و داشته های بومی و دانش امروزی، باعث حفظ باغات در شرایط بحرانی حاد شده وبارندگیهای کمتر از اون حد نرمال هم باعث این نبوده آسیبی بخورند که در نتیجه این باغات به بقای خودشون ادامه دهند.
پاکاری افزود: در بخش دانش بومی و امروزی باید گفته شود که روشهای مختلفی از استفاده می شود به طور مثال استفاده از سامانههای آبگیری که در زمان نزولات جوی ، از آب سبز را جمعآوری میکنند همچنین استفاده از مالچهای گیاهی و سنگی که در پای درختان استفاده و بقایای گیاهی و استفاده از کودهایی که رطوبت خاک و ارزش مادهای خاک از رطوبت خاک و نگه میدارد و روشهای مختلف تنه سفید کردن تنه درخت و هرس محدود تا حدودی که به درخت آسیب نرسد.
وی در ادامه گفت: تنه سفید کردن درخت باعث کاهش تبخیر و تعریق می شود و باعث حفظ بقای گیاه بوده و در زمان رشد باعث رشد مناسب می شود که این روشها و تکنیکهایی که استفاده میکنند که این روش ها از زمانهای قدیم بوده و به روز شده و باعث شده باغات دیم از خطراتی ناشی از کاهش بارندگی در امان باشند و در نهایت مردم بتوانند به چرخهی اقتصاد خودشون که در اون مناطق هستند ادامه بدهند.
مدیر باغداری استان فارس در بخش دیگری از این گفت و گو گفت: همانطور که گفتم در خیلی از محصولات باغی استان به طور مثال انگور، رتبهی اول از لحاظ سطح زیر کشت و تولید کشور را دارا هستیم همچنین در تولید انجیر رتبهی اول از لحاظ سطح و تولید محصول در کشور هستیم.
وی دربارخه تولید گل محمد در استان توضیح داد و گفت: گل محمدی که در منطقهی لایزنگان تولید می شود، بالغ بر پنج هزار و چهارصد هکتار باغات دیم گلستان گل محمدی هست که ای رتبهی اول در جهان هست و دشت گل محمدی لایزنگان داراب یکی از قطبهای گلمحمدی جهان به شمار می رود که به صورت دیم تولید می شود که اواخر اردیبهشت ماه هر سال جشنواره گل محمدی در منطقه لایزنگان استان فارس برگزار می شود.
وی ادامه داد: لایزنگان یکی از قطبهای گل محمدی است که باغات این منطقه بالغ بر صد سال قدمت دارد در این منطقه محصولاتی تولید میشوند که کمترین کودهای شیمیایی یا مواد استفاده شده و به عنوان محصولات ارگانیک مورد استفاده مردم و هم صادرکنندگان است.
بحث بادام رتبهی اول از لحاظ سطح زیر کشت و تولید داریم انار به همین صورت رتبهی اول داریم در کشور تقریبا سی و پنج درصد زیر کشت کشور مربوط به استان فارس است مرکبات با تولیدی بالغ بر یک میلیون و چهارصد هزار تن رتبه دوم بعد از استان مازندران داریم باغات زیتون خرما گیاهان دارویی و همچنین زعفران پسته هستن که رتبهی اول تا چهارم در سطح کشور مربوط به استان فارس است.
مهندس پاکاری در باره استفاده از پتانسلی های موجود در بخش باغدای استان و گسترش گردشگری کشاورزی توضح داد و گفت: با توجه به خوش آب و هوایی مناطق باغی استان و همچنین وجود این باغات در مسیر اماکن تاریخی و همچنین قدمت باغها در استان، گسترش گردشگری کشاورزی اهمیت و جایگاه مناسب برخوردار است.
وی ادامه داد: به عنوان مثال اگر منطقهی دشمن زیاری که بالغ بر دوازده هزار هکتار باغات انگور دیم را دارا بوده و در مناطق کوهستانی قرار گرفته است و زمان برداشت غوره انگور در این مناطق جاذبهی دیدنی داره و هر ساله نمایشگاههای مردمی در شهرستانهای مختلف برگزار میشود که مورد استقبال گردشگران استان و کشور قرار می گیرد. مضافا که در سازمان جهاد کشاورزی استان بخشی هست به نام توریسم کشاورزی که در این حوزه برنامهریزی و فعالیت می کند.
پاکاری گفت: مثال دیگری که می توان در بخش گردشگری کشاورزی گفت، شهرستان خف و کازرون است که بزرگترین گلستان گل نرگس آبی کشور مربوط به شهرستان قرار دارد که بالغ بر چهارصد هکتار سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده است و شهرستان اقلید نیز بالغ بر دوازده هزار هکتار باغات دیم که در مناطق کوهستانی قرار دارد از جاذبهی دیدنی است که در بخش کشاورزی گردشگری فعالیت می کنند و همه ساله مورد استقبال مسافران و طبیعتگردان سراسر کشور قرار می گیرد.
مهندس پاکاری در بخشی از سخنان خود درباره تاثیر تقیلی منابع آبی در بخش کشاورزی باغی گفت: باغداری و باغبانی یک سرمایهگذاری ثابت و دایمی هست و هوا و تغییرات اقلیمی، کاهش کمیت و کیفیت منابع آبی، باعث شده که محصولاتی که تحت آبیاری قرار دارد تحت شعاع قرار گرفته و روی عملکردو کیفیت محصولات تاثیر بگذارد.
وی افزود: تغییرات اقلیمی سبب شده که تمامی سمت و سوی فعالیتهای حول محور مدیریت آب قرار گیرد. طرحهایی که در استان فارس برنامه ریز و در نظر گرفته شده به غیر از باغات دیم و آبی، به کشت های جایگزین سمت و سو پیدا کرده است و اولویتهایی با توجه به رویکردی که سازمان جهاد کشاورزی و وزارت جهاد کشاورزی دارد کاهش کم کردن کاهش خسارت و کاهش ریسک پذیری محصولات کشاورزی خصوصا محصولات باغبانی هست.
مدیر باغداری استان فارس گفت: اولویت اول استان، حفظ باغات موجود و تغییر رقمهامتناسب با اقلیمی است به این صورت که دیگه نمیتوان مثل سنوات ده های قبل که تغییری اقلیمی کمتر و همچنین وضعیت میزان بهتر بود، عمل کنیم و همان گونهها را کشت بکنیم و مبادرت به کشت به گونههایی که نیاز آبی پایین و خسارت سرمازدگی پایین داشته و قدرت ریسک پذیریشون کمتر دارند و اقتصادیتر هستند روی بیاوریم. به عنوان مثال در خیلی از مناطق مرکبات را جایگزینی نخل کرده، و در مناطقی مرکبات را جایگزین گیاهان دارویی انجام شده است.
وی افزود: مناطقی که سرمازدگی بهاره داریم خصوصا مناطق سردسیری استان مقل اقلید، بوانات، سپیدان، مرودشت و شیراز گونهها را تغییر رقم داده ایم به عنوان مثال گردو و بادام که بحث سرمازدگی بهاره داریم با گونه های دیرگل جایگزین کرده ایم و هم کشتهای جایگزین صورت گرفته است که با اصلاح ارقام و تغییر تاج درختهای با ارقامی که هم پر محصول و اقتصادی هستند و هم کاهش خسارت سرمازدگی دارند جایگزینی صورت گرفته است.
مهندس مجید رضا پاکاری در توضیح کشت گیاهان دارویی توضح داد و گفت: یکی از مزیتهایی که استان فارس داراست در تو بخش گیاهان دارویی است. کشت گیاهان دارویی به عنوان کشتهای جایگزین و با توجه به محدودیت منابع آبی و ارزش افزودهای که گیاهان دارویی دارند یکی از اولویتهای اساسی سازمان جهاد کشاورزی بشمار می رود.
وی افزود: در بحث گیاهان دارویی نقاط مختلف متناسب با کشت استان شناسایی شده وبا در نظر گرفته شده اولویت تحقیقاتی، پژوهشی و توسعهای برای گیاهان دارویی قرار گرفته است و برنامهی احیای اراضی و همچنین احیای گونه های در معرض انقراض در دستور کار محققین در مرکز تحقیقات و همچنین دانشکده کشاورزی قرار گرفته.
پاکاری گفت: سالانه برنامهی ابلاغی از معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی و دفتر طرح گیاهان دارویی به ما ابلاغ می شود و سازمان جهاد کشاورزی استان متناسب با برنامههای ارائه شده و حتی بیشتر از برنامههای ابلاغی عمل کرده است چرا که با توجه به پتانسیل و درآمد خوبی که بحث گیاهان دارویی داراست توسعه پیدا کرده استت . به عنوان مثال در سال هزار و چهارصد و یک، سطح ابلاغی برنامهی ما دوهزار هکتار بوده که استان فارس شش هزار هکتار توسعهی گیاهان دارویی اجرا کرد یعنی دوبرابر سه برابر بیشتر از حجم برنامهی ابلاغی که به استان فارس اعلام شده بود.
پاکاری در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر چگونگی کشت گلخانه ای در استان گفت: یکی از برنامههای که در بحث باغبانی دنبال می شود، کشتهای جایگزینی و انتقال کشتهای فضای آزاد به کشت های محیط های کنترل شده و گلخانهای است .
وی در ادامه این بخش گفت: ما درکشت گلخانه دو بحث مهم داریم، یکی بحث کشت نشایی که تغییر روش کشت به حساب می آید،به این صورت که اگر بخواهیم کشت گلخانه را در مقایسه با کشت های فضای آزاد انجام شود، کشتهای نشایی معمولا دو تا سه آب آبیاری کمتر مصرف میکنند که کشت و هدررفت بذر کمتری دارد . همچنین هزینههای کارگری تقریبا یک ماه و نیم کمتر داشته و دو تا سه آب، کمتر نسبت به کشتهای معمول بذرکشت دارد و این موضوع باعث نگهداری و مدیرت منابع آب می شود بر همین اساس یکی از اولویتهای اساسی استان بحث کشت های گلخانه هست که هم نگهداری و ذخیره آب را در پی داشته و موجب کاهش تبخیر و تعرق گیاه می شود.
وی اظهار داشت: در کشت گلخانه ای خطرات ریسک محصول پایین آمده و بحث سرمازدگی، گرمازدگی نیز کنترل شده و گیاه در یک محیط ایده آل که مناسب رشد بوده محصول پرورش یافته و تا حد ده برابر نسبت به فضای آزاد افزایش عملکرد، بهرهوری فزایش میدهد.
در پی اهمیت کشت گلخانه ای میزهای خدمت و پنجرهای واحدی در استان شکل گرفته که سرمایه گذاران را در رفع موانعی که در گرفتن صدور مجوزها، تسهیلات و یا استعلامهای که برای گرفتن مجوز وجود دارد کمک و همیاری کند. و باید اضافه کنم که ایجاد این کارگروه و پنجرهها که تاکید استاندار محترم در خصوص کشت گیاهان دارویی و گلخانهها صورت گرفته است.
وی در باره سلامت محصولات باغی توضیح داد و گفت: در بحث راهکارهایی که تو بحث کاهش ریسک پذیری محصولات و کاهش خسارت انجام گرفته، کشت گون هایی است که مقاومت نسبت به آفات وامراض بیشتری باشند و در بخش سلامت محور محصولات کشاورزی، جزو اولویتمون بود ه بر همین اساس دارا بودن کیو آر کد محصولات یکی از الزامات تولیدات کشاورزی است که بر همین اساس با هماهنگی مدیریت حفظ نباتات و سازمان نظام مهندسی بحث الزام شناسنامه دار کردن باغات و همچنین اخذ مجوز کیو آر کد محصولات کشاورزی است.
وی ادامه داد: این برنامه متناسب با برنامههای صادراتی خصوصا محصولات باغی و زراعی که صورت گرفته شده است و متناسب با نوع محصولات و کشور مقصد نوع سموم میزان باقیماندهی سموم و میزان موادی که در محصول است تجزیه داده میشه بر اساس تجزیهای متناسب با بازارهای و کشور هدف متناسب با محصولات نشان کیو آر کد که مشکلی در بحث حتی صادرات محصولات انشاالله پیش نیاید.
ویدئو کامل این گفت وگو را در کانال آپارات DA1news.com ببینید: