گیاه‌پالایی و تناوب زراعی؛ نجات زمین‌های آلوده
پایگاه خبری داوان نیوز: جامع جهانی نسبت به آلودگی ۱۷٪ زمین‌های کشاورزی جهان به فلزات سنگین سمی و تهدید سلامت ۱.۴ میلیارد نفر هشدار داد.
به گزارش گروه علمی اخبار روزانه کشاورزی، بر اساس پژوهش جامع منتشرشده در مجله Science، تجزیه و تحلیل ۸۰۰,۰۰۰ نمونه خاک از سراسر جهان نشان می‌دهد که ۱۴ تا ۱۷٪ زمین‌های کشاورزی جهانی به حداقل یک فلز سنگین سمی (شامل آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کروم، مس، نیکل و سرب) آلوده شده‌اند.
این مطالعه تحت رهبری پروفسور دیی هو، متخصص محیط‌زیست دانشگاه تسینگ هوای چین، با بهره‌گیری از الگوریتم‌های یادگیری ماشینی انجام شده است.
دستاوردهای پژوهشی و محدودیت‌ها
– جمعیت در معرض خطر: بین ۹۰۰ میلیون تا ۱.۴ میلیارد نفر در مناطق پرخطر زندگی می‌کنند که آلودگی خاک مستقیماً سلامت آن‌ها را تهدید می‌کند.
– چالش کمبود داده: به گفته واکین نگاسا، شیمیدان خاک از مؤسسه جیمز هاتون، کمبود داده‌های میدانی (به‌ویژه در آفریقا) ممکن است موجب کم‌شماری واقعی آلودگی جهانی شود.
– روش تحقیق: نمونه‌برداری از مناطق آلوده شناخته‌شده به‌منظور افزایش دقت حذف گردید.
پیامدهای بهداشتی و زیست‌محیطی
فلزات سنگین از طریق انتقال در زنجیره غذایی و سیستم‌های آبی، مخاطرات جدی ایجاد می‌کنند:
– ▫️ آسیب به سیستم عصبی و اختلال در عملکرد کلیه
– ▫️ افزایش خطر سرطان در مواجهه طولانی‌مدت
– ▫️ جذب سریع‌تر آلاینده‌ها توسط کودکان و تهدید رشد جسمانی
– ▫️ تأثیرات منفی بر اکوسیستم‌های طبیعی و تنوع زیستی
راهکارهای کاهش آلودگی و اقدامات ضروری
پژوهشگران این مطالعه را “هشدار علمی به سیاست‌گذاران و کشاورزان” برای اقدام فوری توصیف کرده‌اند. راهکارهای امیدبخش شامل:
1. گیاه‌پالایی (Phytoremediation): استفاده از گیاهان جاذب فلزات برای پالایش خاک.
2. تناوب زراعی هدفمند: کاهش جذب فلزات توسط محصولات غذایی.
3. تدوین برنامه‌های پاکسازی: تمرکز بر مناطق پرخطر با اولویت‌بندی داده‌محور.
بر اساس این پژوهش، این نخستین ارزیابی جهانی آلودگی خاک به فلزات سنگین، پایه‌ای علمی برای مداخلات هدفمند فراهم کرده است. بااین‌حال، تقویت نظام پایش جهانی (به‌ویژه در مناطق داده‌فقر مانند آفریقا) و توسعه فناوری‌های پالایش کم‌هزینه به‌عنوان ضرورت‌های آینده شناسایی شده‌اند.