گردشگری کشاورزی تجربه‌ی زندگی روستایی/ گردش در خراسانات بزرگ
پایگاه خبری DA1news: گردشگری کشاورزی (اگروتوریسم) یا گردشگری روستایی یکی از شاخه‌های گردشگری است که شامل بازدید از مزارع، باغ‌ها، دامداری‌ها و سایر فعالیت‌های کشاورزی برای تجربه‌ی مستقیم زندگی روستایی است. این نوع گردشگری نخستین بار در دهه‌ی 1950 و 1960 به وجود آمد.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، با کاهش درآمد کشاورزان و مهاجرت گسترده‌ی روستاییان به شهرها، دولت ایتالیا برنامه‌هایی را برای حمایت از روستاییان اجرا کرد که شامل ترویج گردشگری کشاورزی بود که به کشاورزان اجازه می‌داد بخشی از مزارع خود را برای اقامت گردشگران آماده کنند و خدماتی مانند غذای محلی، بازدید از مزارع و مشارکت در فعالیت‌های کشاورزی ارائه دهند.
با موفقیت این مدل در ایتالیا، دیگر کشورهای اروپایی مانند فرانسه، اسپانیا و آلمان نیز به اجرای چنین برنامه‌هایی روی آوردند. امروزه گردشگری کشاورزی در بسیاری از نقاط جهان مانند آمریکا، استرالیا، ژاپن و حتی ایران به یک صنعت روبه‌رشد تبدیل شده است.
در آستانه‌ی نوروز 1404 سعی داریم در بخش های محتلف به گردشگری کشاورزی در ایران می‌پردازیم تا شما را با فعالیت‌های این نوع گردشگری در کشورمان آشنا کنیم. در این بخش به استان‌های مازندران، گیلان، گلستان، خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی از منظر گردشگری کشاورزی معرفی شده‌اند.
خراسان رضوی
فعالیت‌های کشاورزی همچون کشت زعفران، پسته و انگور و دامداری سنتی، از جاذبه‌های گردشگری کشاورزی در استان خراسان رضوی است. این استان، به‌ویژه در مناطق تربت حیدریه، زاوه، تایباد و گناباد، قطب تولید زعفران ایران است. در ماه‌های مهر و آبان گردشگران می‌توانند از مزارع زعفران بازدید کنند، گل‌های زعفران را بچینند و با فرایند خشک کردن و بسته‌بندی این محصول ارزشمند آشنا شوند.
شهرستان بردسکن و برخی نواحی نیشابور و کاشمر، از مراکز اصلی تولید پسته در استان خراسان رضوی هستند. فصل برداشت پسته (اواخر تابستان و اوائل پاییز) زمان مناسبی برای بازدید از باغ‌های پسته و آشنایی با برداشت محصول پسته است.
شهرهای کاشمر، نیشابور و خلیل‌آباد نیز به باغ‌های انگور مشهورند و فصل برداشت محصول انگور (تابستان و اوائل پاییز) بهترین زمان برای شرکت در انگورچینی و آشنایی با روش‌های سنتی تولید کشمش و شیره‌ی انگور است.
شهرستان‌های قوچان و چناران نیز از مناطق مهم دامپروری سنتی در استان خراسان رضوی هستند و گردشگران می‌توانند با حضور در میان عشایر، با روش‌های سنتی دامداری، دوشیدن شیر، فرایند تولید لبنیات و زندگی عشایری آشنا شوند.
اقامتگاههای بومگردی چنارستان در درود نیشابور، چشمه سبز در گلمکان، قوامیه رباب در گناباد، آق بجی و دده در طرقبه، شهربانو در طرقبه و… از مکان‌های اقامتی گردشگران علاقه‌مند به حوزه‌ی گردشگری کشاورزی است.
خراسان جنوبی
در خراسان جنوبی به دلیل آب‌وهوای گرم و خشک، محصولاتی به عمل می‌آید که در ایران و جهان شناخته‌شده‌اند.
زعفران این استان (به‌ویژه در منطقه‌ی قائنات) شهرت جهانی دارد و گردشگران می‌توانند در فصل برداشت این محصول گرانبها (مهر و آبان) با حضور در مزارع زعفران، در فرایند چیدن گل‌های زعفران مشارکت کنند و نحوه‌ی جداسازی کلاله‌های زعفران را مشاهده کنند.
مزارع زرشک بیرجند و قاین به‌ویژه در فصل پاییز بسیار دیدنی هستند و گردشگران می‌توانند در فرایند برداشت محصول مشارکت کنند.
خرمای مناطق نهبندان و طبس این استان نیز مشهور است و بازدید از نخلستان‌ها، تجربه‌ی چیدن خرما و تهیه‌ی فراورده‌هایی مانند شیره و چیپس خرما، مقصد مناسبی برای گردشگرانی است که به حوزه‌ی کشاورزی علقه‌مندند.
اقامتگاههای بومگردی ریگ و آفتاب در بشرویه، خانه پدری در بیرجند، سرای کوشه در خوسف، ساباط در طبس، انارستون در فردوس، بوذرجمهر در قائنات، سرای گردشگری کرباسچی در نهبندان و… از جمله مکان‌های اقامتی مقصد گردشگری کشاورزی در استان خراسان جنوبی هستند.
خراسان شمالی
استان خراسان شمالی با آب‌هوای معتدل‌تر نسبت به خراسان جنوبی و همچنین برخورداری از مناطق کوهستانی، محصولات کشاورزی متنوعی دارد و سبک زندگی عشایری نیز بر جذابیت‌های آن افزوده است.
بازدید از باغ‌های گردو، انگور و سیب در بجنورد، اسفراین و شیروان، بازدید از مزارع کلزا و گل آفتابگردان، بازدید از مناطق کشت زعفران مانند فاروج و شیروان و همچنین آشنایی با زندگی عشایر کُرد و ترکمن و مشارکت در فرایند تهیه‌ی لبنیات، ازجمله جاذبه‌های گردشگری کشاورزی در این استان است.
به‌طور کلی گردشگری کشاورزی در این سه استان ضمن کمک به اقتصاد محلی و افزایش درآمد کشاورزان و ترویج فرهنگ کشاورزی سنتی، برای گردشگری پایدار و جذب گردشگران خارجی فرصت‌هایی را فراهم می‌کند.
توسعه‌ی زیرساخت‌های اقامتی روستایی، معرفی بهتر این مناطق و ایجاد تورهای تخصصی گردشگری کشاورزی، می‌تواند سبب رشد صنعت گردشگری در این استان‌ها شود.
اقامتگاههای بومگردی باران روئین در اسفراین، دالان فیروزه در بجنورد، چشمه بید روستای درکش، برج بهشت قلجق در شیروان، جیامان در روستای مردکانلو شهرستان فاروج و… از جمله مکان‌های اقامتی گردشگری کشاورزی در خراسان شمالی هستند.