کود سبز موادی مغذی و آلی/ بهترین زمان تهیهٔ کود سبز
پایگاه خبری DA1news: در کشاورزی، کود سبز (به انگلیسی: Green manure)، به گیاهانی گفته میشود که در گذشته ریشهکن شدهاند و اغلب از پیش در زیر خاک قرار داده شدهاند. این گیاهان در حال مرگ از نوع گیاهان پوششی هستند که عمدتاً برای اضافه کردن مواد مغذی و مواد آلی به خاک پرورش داده میشوند.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، نوعاً، یک گیاه که بهعنوان کود سبز استفاده میشود، برای مدت خاصی پرورش داده میشود و سپس در حالی که سبز است یا کمی پس از گل دادن، شخم زده و با خاک ادغام میگردد. محصولات کود سبز عموماً با کشاورزی ارگانیک مرتبط هستند و برای سیستمهای کشت سالانه که قرار است پایدار باشند، ضروری به حساب میآیند
بهترین زمان تهیهٔ کود سبز
بهترین زمان تهیهٔ کود سبز، پس از به گل رفتن گیاهان است.
گیاه کودی انتخابشده باید در زمان گلدهی یا خوشه بستن به زیر خاک برده شود؛ زیرا پیش از این زمان، رشد و نمو قسمتهای سبزینهای گیاه کافی نبوده و از برگرداندن آن مادهٔ آلی زیادی به خاک افزوده نخواهد شد. کود سبز به منظور تقویت زمین از لحاظ مواد آلی غذایی مورد استفاده قرار میگیرد که بدین منظور گیاهان، برای مدت زمانی معین در مزرعه کاشتهشده و پس از رشد کافی به زمین برگردانده میشوند.
از گیاهان زراعی گوناگون اعم از علوفهای و بقولات مانند انواع شبدر، عدس، باقلا و … و همچنین گیاهان خودرو مانند ختمی، گل بنفشه، مَرغ و حتی بعضی از اجزای گیاهی مانند ساقه و برگ سیبزمینی و شلغم میتوان بهعنوان کود سبز استفاده کرد.
مزایای استفاده از کودهای سبز
تأمین مادهٔ آلی
یکی از اثرات استفاده از کودهای سبز تأمین ماده آلی خاک است، به خصوص زمانی که کود حیوانی کافی در دسترس نبوده یا بقایای گیاهی به جا مانده در زمین به حدی نباشد که بتواند مقدار هوموس خاک را در حد مطلوبی نگاه دارد. پس از برگرداندن کود سبز در خاک، هم قسمتهای هوایی و هم ریشههای آن پوسیده شده و مادهٔ آلی خاک را افزایش میدهد. کود سبز در زمینهای سبک (شنی) ایجاد چسبندگی میکند و در زمینهای سنگین (رسی) خاک را پوک و سبک میکند.
افزایش ازت
کود سبز علاوه بر کربن آلی، مقداری ازت آلی به خاک اضافه میکند. این مقدار ازت بر حسب شرایط، ممکن است ناچیز یا قابل توجه باشد. برای مثال چنانچه یک گیاه لگومینه (گیاهان خانوادهٔ بقولات) به خاک برگردانده شود، با توجه به اینکه بیشتر این گیاهان در شرایط مساعد، آمادگی و قدرت جذب و تثبیت ازت آزاد هوا را دارند، احتمال افزایش ذخیرهٔ ازت خاک زیاد است، حال آنکه با برگرداندن گیاهی غیرلگومینه به خاک فقط در شکل ازت اولیهٔ خاک تغییر حاصل شده (ازت معدنی به آلی تبدیل میشود) و در مقدار آن افزایشی بهوجود نخواهد آمد.
حفاظت خاک
در ماههایی از سال که خطر فرسایش خاک وجود دارد، برای آن که خاک بیحفاظ نباشد، از یک گیاه پوششی استفاده میشود. این گیاهان در مناطقی که بارانهای زمستانه زیاد است از نشست خاکهای سنگین و همچنین از فرسایش خاکهای سبک جلوگیری میکند. این گیاهان در مناطق بادخیز با پوشاندن خاک، سرعت باد را در سطح کم کرده و خاک را در مقابل کنده شدن حفظ و در جای خود نگه میدارد. بهترین نمونه از گیاهان پوششی، چاودار زمستانه و یولاف بهاره است.
تأمین مواد بیوشیمیایی خاک
کود سبز بهعنوان مادهٔ غذایی مورد استفاده میکروارگانیسمهای خاک قرار میگیرد و کربن دیاکسید، گاز آمونیاک، ترکیبات نیتراته و بسیاری از ترکیبات ساده و پیچیدهٔ دیگر را تولید کرده و مورد استفادهٔ گیاهان زراعی قرار میدهد.
با تشکر از روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی استان چهارمحال و بختیاری
