رقم های مقاوم و کتابهای راهنما: آینده کشاورزی در دستان «تات»

پایگاه خبری DA1news: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) به عنوان یکی از ارکان اصلی وزارت جهاد کشاورزی، نقش حیاتی در تولید و انتشار دانش کاربردی در حوزه کشاورزی ایفا میکند.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، کتابها و نشریات تحقیقاتی سازمان تات نه تنها به عنوان منابع معتبر علمی در دانشگاهها و مراکز پژوهشی مورد استفاده قرار میگیرند، بلکه در حل چالشهای عملی بخش کشاورزی نیز تأثیرگذارند. در این مقاله، به بررسی جایگاه این آثار در توسعه علمی و عملی کشاورزی پرداخته میشود.

1. نقش سازمان تات در تولید دانش کشاورزی
سازمان تات با دارا بودن ۲۱ مؤسسه و مرکز تحقیقاتی و ۳۴ مرکز استانی، یکی از پیشگامان تولید علم در حوزه کشاورزی است. بر اساس آمارها، ۳۰٪ از تولیدات علمی کشور در بخش کشاورزی متعلق به این سازمان است که شامل مقالات معتبر بین المللی، کتابها، دستنامه ها و نرم افزارهای کاربردی میشود . در سال ۲۰۲۴، بیش از ۱٬۱۳۱ مقاله در پایگاه اسکوپوس و ۶۰۲ مقاله در وب آو ساینس توسط محققان این سازمان ثبت شده است . این آمار نشاندهنده جایگاه رفیع تات در عرصه تحقیقات کشاورزی است.

2. کتابها و نشریات تات: پل ارتباطی بین پژوهش و اجرا
کتابهای منتشرشده توسط تات در قالبهای مختلفی مانند دستنامه های ترویجی، نشریات فنی، و کتابهای مرجع، دانش روز را به زنجیره تولید کشاورزی منتقل میکنند. به عنوان مثال، در ششمین دوره هفته ملی کتاب کشاورزی، ۱۳ اثر برتر از جمله کتابهای آموزشی و نرم افزارهای کاربردی معرفی شدند که نقش مستقیمی در بهبود بهره وری و مدیریت منابع آبی دارند .
– نمونه بارز: کتاب *”دستاوردهای آموزش رسمی وزارت جهاد کشاورزی”* که سیر تاریخی آموزش های مهارتی در هنرستانها و طرح های تولیدمحور را بررسی میکند، به عنوان یک ابزار آموزشی استاندارد در مراکز آموزشی استفاده میشود .
– تأثیرگذاری اجتماعی: کتابهایی مانند *”بهار خاموش”* (نوشته راسل کارسون) ، الهامبخش تغییر سیاستهای جهانی در استفاده از سموم شیمیایی بوده و نشان میدهد چگونه انتشارات علمی میتوانند تحولات اجتماعی ایجاد کنند .

3. همگرایی علم و فناوری در انتشارات تات
سازمان تات با راه اندازی دهکده های فناوری کشاورزی و همکاری با شرکتهای دانش بنیان، تلاش میکند تا یافته های پژوهشی را به فناوریهای قابل تجاری سازی تبدیل کند. در این راستا، کتابها و دستورالعملهای فنی منتشرشده، پایه توسعه فناوریهایی مانند ارقام مقاوم به خشکی یا روشهای مدیریت تلفیقی آفات هستند .
– نمونه موفق: معرفی ۸۹ رقم جدید گیاهی مقاوم به تنشهای محیطی در سال ۲۰۲۴، که حاصل پژوهش های مستمر و مستندشده در کتابها و مجلات تخصصی این سازمان است .
– حمایت از دانش بنیان ها: بیش از ۲٬۰۰۰ فناوری توسعه یافته توسط تات آماده انتقال به بخش خصوصی است، که بسیاری از این فناوریها مبتنی بر داده های منتشرشده در کتابهای تحقیقاتی هستند .

4. چالشها و راهکارها
با وجود دستاوردهای چشمگیر، چالشهایی مانند کمبود اطلاع رسانی گسترده و نیاز به نگارش آثار ساده تر برای مخاطبان غیرمتخصص وجود دارد. رئیس سازمان تات تأکید میکند که باید کتابهایی با زبان ساده تر برای کشاورزان و بهره برداران تولید شود تا ضریب نفوذ دانش افزایش یابد .
– تجاری سازی پژوهشها: برخی از فناوریهای توسعه یافته به دلیل نبود بازار هدف به مرحله تجاری سازی نمیرسند. راهکار پیشنهادی، همکاری نزدیکتر با نهادهایی مانند پارکهای علم و فناوری و شرکتهای دانشبنیان است .

5. آینده نگری: مرجعیت علمی و بینالمللی
سازمان تات با تمرکز بر مرجعیت علمی، برنامه هایی مانند برگزاری کرسیهای نظریه پردازی و توسعه همکاریهای بین المللی را در دستور کار دارد. این سازمان با انتشار کتابها و مجلات معتبر، در حال تبدیل شدن به مرجعی برای کشورهای منطقه در حوزه کشاورزی هوشمند و پایدار است .
– هدفگذاری: افزایش سهم تولیدات علمی به ۴۰٪ تا سال ۲۰۳۰ و توسعه همکاری با نهادهای دانشگاهی برای تبدیل پژوهشها به پروژه های کاربردی .

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، کتابها و نشریات تحقیقاتی سازمان تات نه تنها به عنوان منابع علمی معتبر در دانشگاهها و مراکز پژوهشی شناخته میشوند، بلکه نقش کلیدی در حل چالشهای عملی بخش کشاورزی ایفا میکنند. با توجه به برنامه های توسعه ای این سازمان، انتظار میرود در آینده نزدیک، ایران به عنوان قطب مرجع علمی کشاورزی در منطقه مطرح شود. برای تحقق این هدف، تقویت زیرساختهای نشر، افزایش همکاریهای بین رشته ای و تمرکز بر نیازهای بازار ضروری است.