استان‌های کلیدی؛ ظرفیت‌های صادراتی محصولات کشاورزی

پایگاه خبری DA1news: ایران با تنوع آب‌وهوایی و جغرافیایی، ظرفیت‌های بی‌نظیری در تولید و صادرات محصولات کشاورزی دارد. هر استان با توجه به شرایط اقلیمی خود، محصولات منحصربه‌فردی را تولید می‌کند که در بازارهای جهانی مورد توجه قرار گرفته است.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، ایران با تنوع محصولات کشاورزی در استان‌های مختلف، پتانسیل تبدیل شدن به یکی از قطب‌های صادراتی جهانی را دارد. با این حال، توسعه صنایع تبدیلی، بهبود بسته‌بندی و بازاریابی هدفمند، ضروری است. استان‌های شمالی (گیلان و مازندران) در صادرات مرکبات و کیوی، استان‌های شرقی (خراسان رضوی) در زعفران و پسته، و استان‌های مرزی (کردستان و ایلام) در محصولات تازه و دامی، نقشی کلیدی در اقتصاد صادراتی کشور ایفا می‌کنند.در این گزارش، ظرفیت‌های صادراتی استان‌های کلیدی ایران بررسی می‌شود.

۱. استان سیستان و بلوچستان
– محصولات شاخص: خرما، آبمیوه غیرمرکبات (از کنستانتره خرما).
– ظرفیت‌ها:
– تولید سالانه ۲۳۰ هزار تن خرما که ۹۸ درصد از خرمای کشور در استان‌های جنوبی از جمله سیستان و بلوچستان تولید می‌شود .
– فعالیت ۴۵ واحد صنعتی تبدیلی شامل سردخانه‌ها، واحدهای بسته‌بندی و فرآوری شیره و شکلات خرما .
– پتانسیل صادرات به کشورهای حوزه خلیج فارس و آسیای میانه به دلیل کیفیت بالای خرما.

۲. خراسان رضوی
– محصولات شاخص: پسته، زعفران، سیب درختی، کشمش.
– ظرفیت‌ها:
– صادرات ۴۹۳ هزار تن محصولات کشاورزی در ۹ ماهه سال ۱۴۰۳ با ارزش ۶۳۸ میلیون دلار .
– پسته با ۱۹۰ میلیون دلار و زعفران با ۸۳ میلیون دلار، رتبه‌های اول و دوم ارزش صادراتی را دارند .
– بازارهای هدف: کشورهای حوزه خلیج فارس و آسیای میانه.

۳. کردستان
– محصولات شاخص: گوجه فرنگی، کاهو، سیب درختی، هندوانه.
– ظرفیت‌ها:
– صادرات ۴۶۴ هزار تن محصولات کشاورزی در سال ۱۴۰۳ با رشد ۳۳ درصدی نسبت به سال گذشته .
– گوجه فرنگی با ۸۴ هزار تن، بیشترین سهم صادراتی را دارد .
– دسترسی به مرز باشماق مریوان، که یکی از مهم‌ترین مرزهای زمینی با اقلیم کردستان عراق است.

۴. گیلان
– محصولات شاخص: کیوی، برنج، گیاهان دارویی.
– ظرفیت‌ها:
– سهم ۴۰۰ میلیون دلاری (۶۲ درصد کل صادرات استان) از صادرات کشاورزی .
– تولید کیوی با استانداردهای بین‌المللی برای بازارهای اروپایی و آسیایی.
– چالش: نیاز به توسعه صنایع تبدیلی و بازاریابی حرفه‌ای.

۵. مازندران
– محصولات شاخص: مرکبات، کیوی، برنج، شلیل.
– ظرفیت‌ها:
– رشد ۱۰۰ درصدی صادرات در سال ۱۴۰۳ با تمرکز بر مرکبات (۳ میلیون دلار) .
– دسترسی به بنادر امیرآباد، نوشهر و فریدونکنار برای ترانزیت به کشورهای CIS و اروپا .
– تولید سالانه ۸ میلیون تن محصولات کشاورزی با سهم ۱۱ درصدی از ارزش افزوده ملی .

۶. کهگیلویه و بویراحمد
– محصولات شاخص: عسل، سیب، گیاهان دارویی.
– ظرفیت‌ها:
– تولید سالانه ۱۳۰ هزار تن سیب با کیفیت بالا، اما صادرات محدود به کشورهای همسایه .
– تولید عسل با میانگین ۱۸-۲۰ کیلوگرم از هر کلنی (بالاتر از میانگین کشوری) .
– چالش: نبود کارخانه‌های بسته‌بندی و وابستگی به دلالان برای صادرات فله.

۷. ایلام
– محصولات شاخص: انگور، زیتون، فرآورده‌های دامی (گوشت قرمز، عسل).
– ظرفیت‌ها:
– تولید ۱,۴۰۰ تن عسل سالانه با کیفیت ارگانیک .
– موقعیت مرزی با عراق و امکان صادرات از طریق مرز مهران .
– نیاز به توسعه صنایع تبدیلی برای جلوگیری از خام‌فروشی.

۸. لرستان
– محصولات شاخص: آبزیان، دانه‌های روغنی (کلزا).
– ظرفیت‌ها:
– صادرات ۴۷۳ میلیارد تومانی محصولات کشاورزی در ۶ ماهه ۱۴۰۳ و پیش‌بینی دوبرابری تا پایان سال .
– رتبه اول تولید آبزیان در کشور .

۹. بوشهر
– محصولات شاخص: سبزیجات، محصولات جالیزی.
– ظرفیت‌ها:
– صادرات ۲۵۰ هزار تن محصولات کشاورزی به ارزش ۲۸۷ میلیون دلار در سال ۱۴۰۳ .
– دسترسی به بنادر جنوبی برای صادرات به کشورهای حوزه خلیج فارس.

چالش‌های کلیدی
۱. ضعف در صنایع تبدیلی و بسته‌بندی: در استان‌هایی مانند ایلام و کهگیلویه، محصولات به صورت فله و با قیمت پایین صادر می‌شود .
۲. محدودیت‌های بازاریابی: ناآشنایی تولیدکنندگان با استانداردهای بین‌المللی (به‌ویژه در صادرات عسل) .
۳. وابستگی به بازارهای سنتی: تمرکز بر کشورهای همسایه به جای بازارهای اروپایی و توسعه‌یافته.